Op deze pagina plaatsen we als GINKGOgroep teksten van de hand van een van de leden. Deze teksten geven de eigen visie van de auteur weer, maar ze zijn wel in de GINKGOgroep doorgesproken.
Deze teksten zijn vrij beschikbaar, maar bij verder gebruik verwachten we de vermelding van de GINKGOgroep en de naam van de auteur.
Om teksten te printen downloadt u best de bijgevoegde PDF-versie. PDF's kan je lezen door deze Acrobatreader te downloaden: 
2019
Auteur: Johan Bergé
01/2019
De toren van Babel is terug. Zowat iedereen hecht zijn eigen betekenis aan woorden als God, religie en geloven en het is heel moeilijk om exact te weten wat de andere bedoelt met die woorden. Zo blijven de mensen naast elkaar praten. Daarom pakken we het anders aan: we gaan kijken naar het effect van een religieuze ervaring, schatten zijn waarde in en plaatsen het in een grotere context van een egocentrische maatschappij die ook waarde hecht aan het loslaten van het ego, aan het gericht zijn op de andere. Eigentijds geloven, we noemen het hier pragmatisch geloven, zetten we in een kader met dogmatisch geloven, ietsisten, religieuze atheïsten en dogmatische atheïsten. Maar mensen zijn niet in hokjes te vatten en iedereen laveert ergens tussen deze polen om zijn leven vorm te geven. Wat we nodig hebben, zijn mensen die de kunst verstaan om voor zichzelf het evenwicht te vinden tussen het agressieve van het ego enerzijds en anderzijds de mildheid van een empathie voor al wat ons omringt, zowel voor de andere mensen als voor onze planeet. Religie bevordert deze empathie en kunnen we dus goed gebruiken.
[...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Auteur: Luc Hessel
09/2019
- Op de vraag ‘wat of waarin geloof jij (nog)’ voel ik een zekere weerstand om op te antwoorden. Alsof geloven het intellectueel of rationeel aannemen is van waarheden (dogma’s) van een of andere meegekregen levensvisie of godsdienst, in mijn geval het katholieke geloof, dat je in principe gewoon te aanvaarden hebt in zijn totaliteit. Wellicht een restant van mijn vroegere filosofische en theologische opleiding waaraan ik mij met hart en ziel toevertrouwd heb en waar twijfel en ontkenning als ‘zondig’ beladen werden… De vraagstelling: waar sta jij voor, wat voedt jouw ziel, vertrekt nu voor mij niet meer vanuit een of ander vooropgestelde levensfilosofie of godsdienst, maar vanuit mijn eigen levenservaring, vanuit mijn persoonlijk gegroeide overtuiging en levensbetrachting.
- De kosmos, de wereld, het leven [...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Auteur: Daniël Vanhoutte
09/2019
Voor veel mensen van deze tijd is ‘God’ een zwaarbeladen begrip. Het besef van tot een groter geheel te behoren is nog wel alom aanwezig maar men aarzelt om de stap te zetten naar een volwaardig godsbegrip. Veel traditionele godsbeelden hebben intussen hun zeggingskracht verloren. Het valt in deze tijden moeilijk om God te zien als Vader, Koning, Heer of Rechter. Ook de vrij algemene aanvaarding van de evolutieleer i.v.m. het ontstaan van mens en heelal heeft het begrip van God als schepper zo goed als overbodig gemaakt alhoewel de discussies over het creationisme en het zog. ‘intelligent design’ het debat en de kritische reflectie af en toe weer aanwakkeren. Vandaag de dag beperken velen zich tot het geloof in ‘iets’, wat aanleiding heeft gegeven tot de ironische benaming van ‘ietsisme’. Theologisch gezien is het ‘ietsisme’ nochtans verre van belachelijk want het doet misschien meer recht aan de goddelijke transcendentie dan allerlei al te antropomorfe godsbeelden. De zogenaamde ontologische theologie heeft voor de geseculariseerde westerse mens haar zeggingskracht verloren. Ook de klassieke argumentatie dat God een noodzakelijke hypothese is om het ontstaan van het leven, de kosmische orde en de morele natuurwet te verklaren, kan velen niet meer overtuigen. Voor zover het godsbegrip niet volledig verdampt is, worden we uitgedaagd om te herijken.
[...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Auteur: Fons Van Dormael
09/2019
In de tekst hieronder wil ik een aantal gedachten neerschrijven die mij helpen mijzelf beter te begrijpen. Het zijn gedachten die ik in beelden tot expressie probeer te brengen. Die beelden zijn voor mij een verhaal geworden. Geen historisch verhaal, geen objectief verslag van historisch gebeurde feiten, wel een interpretatie, mijn persoonlijke interpretatie van wat in de traditie tot mij gekomen is. Ook die traditie is een interpretatie van feiten, herinneringen aan feiten, aan dromen en verwachtingen die met de middelen in een bepaalde cultuur verbeeld zijn. Ook mijn interpretatie is cultureel bepaald: ik leef in de 21e eeuw, in West-Europa dat fundamenteel gevormd en doordesemd is door het Joodse denken zoals dat in de Tenach in een rijk geschakeerde mengeling van mythen, legenden en gelovige interpretaties van hun geschiedenis bijbel is geworden; door het Griekse denken dat eerst op een mythische en daarna filosofische wijze zijn ervaren en begrijpen van de werkelijkheid en de mens gestalte gaf; door de moderniteit, die gestuwd door het wetenschappelijk denken en de immanent denkende filosofie het huidige denkklimaat sterk beïnvloedt; maar ook door het postmoderne denken dat verslag geeft van zijn aanbotsen tegen ‘de grote verhalen’ die zich als fundamenten voor de Westerse cultuur hadden aangediend, en nu als scherven in mijn handen liggen.
[...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Auteur: Daniël Vanhoutte
09/2019
Van bij het prille begin waren er in het christendom felle disputen over de juiste leer. De eersten die het met mekaar aan de stok kregen waren niemand minder dan Petrus en Paulus in Antiochië over de vraag of het christendom alleen toegankelijk was voor Joden of ook voor niet-Joden. Heel de verdere geschiedenis van het christendom is getekend door een voortdurende strijd tussen theologische scholen en strekkingen, die mekaar bekampen en verketteren in naam van de ene, zuivere en eeuwige waarheid. Bovendien is het christendom uiteengevallen in verschillende grotere en kleinere confessies, die allemaal overtuigd zijn dat ze de waarheid over God en Christus verkondigen. Zelfs de drie grote hoofdstromen – katholieken, protestanten en orthodoxen – komen maar heel moeizaam en schoorvoetend tot enige oecumene.
Het kerkelijk establishment geeft in deze materies blijk van een onwrikbaar dogmatisme. [...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
2018
Auteur: Daniël Vanhoutte
10/2018
Het panorama van de religies toont ons een bonte verscheidenheid van duizenden goden, godinnen en halfgoden. Goden spelen een hoofdrol in allerlei mythische verhalen over de oorsprong van de wereld, de schepping van de mens, de ordening van de samenleving, de oorsprong van cultuur en rituelen, enz. Het begrip ‘mythe’ wil echter niet zeggen dat het om loze fabeltjes gaat. Het wordt algemeen aanvaard dat mythen een specifieke manier zijn om vorm te geven aan fundamentele intuïties i.v.m. mens en kosmos. Omdat de mythe zich uitdrukt in de vorm van verhalen doet ze een beroep op gepersonaliseerde wezens met antropomorfe kenmerken. Als literaire vorm heeft de mythe dus een hoog metaforisch gehalte, dat uitdaagt tot interpretatie en actualisering. En aangezien ook de christelijke Bijbel veel mythische taal gebruikt, is een letterlijke lezing van de Bijbel uit de boze en is er grote nood aan een exegese die een brug slaat naar de eigen tijd.
Voor veel mensen van deze tijd is ‘God’ een zwaarbeladen begrip. Het besef van tot een groter geheel te behoren is nog wel alom aanwezig maar men is niet meer ontvankelijk voor een volwaardig godsbegrip. [...]
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Religie in postmoderne context
Auteur: Daniël Vanhoutte
23 oktober 2018
Godsdiensten en levensbeschouwingen opereren binnen een bepaalde maatschappelijke context. De Europese culturen en samenlevingen zijn sterk beïnvloed door wat men “de moderniteit” noemt. In de westerse geschiedenis zien we vanaf de Verlichting de geleidelijke doorbraak van een nieuwe vorm van mensenlijk zelfverstaan en duiding, die zich stap voor stap uitspreidt over alle domeinen van de cultuur: de wetenschap, de politiek, de economie, het onderwijs, de opvoeding, de sociale verhoudingen en natuurlijk ook de godsdienst. De cultuur van de moderniteit heeft de vrije en autonome mens tot ultieme referentie uitgeroepen. In de loop van een paar eeuwen heeft de westerse cultuur ontwikkeld tot de era van het ego.
Het loslaten van de metafysische grondslagen van cultuur en samenleving heeft geleid tot een maatschappijmodel dat gedomineerd wordt door de seculiere waarden van welvaart, consumptie, vrijheid en autonome zelfontplooiing. In de praktijk heeft dit ons gebracht tot een samenleving waarin economische prioriteiten de hele levenssfeer doordringen. Hiervoor is het begrip “economisme” ontwikkeld. Na de implosie van het communisme is dit economisme een triomfantelijke globalisering van heel onze planeet aan het organiseren alsof dit het ultieme model is dat alle menselijke behoeften zal bevredigen in een nieuw soort aards paradijs.
De Verlichting heeft de godsdienst ten gronde bevraagd. Het ging daarbij niet meer over de vraag “welke is de ware godsdienst?” maar over de radicale vragen “heeft godsdienst als zodanig nog wel zin?” en “bestaat er wel een God?”. Op die manier heeft de Verlichting in West-Europa het christelijk geloof in een nieuwe context geplaatst. De tijd staat echter nooit stil: ook de moderniteit is intussen geëvolueerd en heeft in de loop van de vorige eeuw de fase van de “postmoderniteit” bereikt. Deze heeft een paar verrassende vaststellingen opgeleverd. Eerste vaststelling: het grenzeloze optimisme van “the sky is the limit” heeft zware deuken gekregen. Deze ontnuchtering heeft een sterke weerslag op het geestelijk klimaat van onze samenleving, dat vandaag de dag vooral getekend is door verwarring, onzekerheid, onbehagen en onrust. Tweede verrassende vaststelling: God is niet dood, de godsdienst is niet uitgestorven. De mens is blijkbaar een “animal religiosum” gebleven. Vandaag de dag ziet men ten allen kante een heropleving van religie en spiritualiteit maar dan toch vaak buiten de institutionele kerken. De religie wordt geprivatiseerd. Samen met de secularisatie is dit voor de traditionele kerken een enorme uitdaging. [...]
Lees de volledige tekst | Download de integrale tekst in PDF
Auteur: Marc Bittremieux
08/04/2018
'Roeping' is een begrip dat binnen de religieuze (christelijke) gemeenschap vaak gebruikt wordt om aan te geven dat iemand toetreedt tot een Congregatie of Orde van religieuzen of priester wil worden. Maar eigenlijk heeft iedereen een roeping. Zo spreekt men van de roeping om een hulpverlener of een zorgverstrekker te zijn, het leraarschap zou een roeping zijn ... Eigenlijk is dit wel correct. Maar hoe kunnen we aangeven dat ook wie zich niet tot een geloofsgemeenschap bekent of niet een hulpverlenersroeping heeft toch ook 'geroepen' is.
Roeping heeft te maken met de 'zin van het leven'. Vanuit een boeddhistische insteek kunnen we inzien dat er geen rationeel, of anders gezegd: geen conceptueel, antwoord kan gegeven worden op de vraag van elke mens naar de 'zin' van zijn leven. Integendeel. Wie rationeel blijft en de vraag positief-wetenschappelijk benadert kan niet anders dan besluiten dat het leven, mijn menselijk leven, finaal geen zin heeft. Het antwoord van de nihilisten. Door de vraag naar de zin van het leven in een verkeerd 'taalspel' te plaatsen besluiten zij dan maar dat het leven op zich absurd is.
Maar men kan zich ook spiritueel openstellen. De vraag naar de zin van het leven is een koan. Wie deze taal verstaat ontdekt - of beter vindt - de zin van zijn leven... met andere woorden: zijn of haar roeping.
Deze tekst was een bijdrage aan een retraite-dag georganiseerd op 8 april 2018 door de loge 'Le Chemin' in Bilthoven, Nederland.
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
2017
Auteur: Johan Bergé
December 2017
Het fenomeen geloven kan je vanuit meerdere hoeken bekijken. In dit artikel vertrekken we vanuit een wetenschappelijke hoek om te verklaren waarom ‘geloven’ een krachtige menselijke eigenschap, een ‘gave’, is die we bij uitstek kunnen gebruiken om de ‘tegenslagen des levens’ te counteren. Maar wat geloof je dan? Na een bespreking van ons wereldbeeld gaan we kijken wat seculiere christenen zoal geloven. Dit kan ons helpen om zelf op zoek te gaan naar een individueel geloof en deze in ons dagelijks leven te integreren. Een dergelijke levenshouding leidt tot grotere draagkracht voor onszelf en mededogen met de omgeving.
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage als PDF
Auteur: Hubert Van Belle
11/10/2017
De wetenschappelijke en technologische vooruitgang heeft in grote mate onze manier van leven, werken en zelfs denken bepaald. Door verbluffende ontdekkingen worden de grenzen van de wetenschap voortdurend verder verlegd. De wetenschappers vinden ook steeds meer verklaringen, slagen er in om betrouwbare prognoses te maken en bieden mogelijkheden om succesvol in de wereld in te grijpen. 'God' lijkt een overbodige hypothese. Veel mensen zijn er dan ook van overtuigd dat de wetenschap en het geloof in conflict zijn met elkaar en dat het geloof achterhaald is. Wie de ontwikkelingen van de wetenschap van nabij volgt kan echter ook tot een andere conclusie komen. De wetenschappers botsen immers op fundamentele beperkingen van de wetenschap. Bovendien blijkt de diepere aard van de werkelijkheid verrassende kenmerken te vertonen waarvoor geen rationele verklaring gevonden kan worden. Dit is onder andere het geval voor de begrijpbaarheid of intelligibiliteit van de werkelijkheid. De redelijkheid van de werkelijkheid is in feite onredelijk. We bevroeden dat de diepere aard van de werkelijkheid een glimp onthult van het grote Mysterie dat door gelovigen God genoemd wordt.
In dit artikel trachten we uitgaande van wetenschappelijke kennis aan te tonen dat het geloof in een God niet zo onredelijk is als sommigen wel beweren. Volgende thema's komen daarbij aan bod:
- Mogelijkheden en beperkingen van de wetenschap
- Het onverklaarbare en onvoorspelbare
- De moeilijke relatie tussen geloof en wetenschap
- Verwondering over de complexiteit en de diepere aard van de werkelijkheid
- Twee wegen om inzicht te verweven, allebei belangrijk voor een betere toekomst
Daarbij wordt vrij veel aandacht besteed aan een verduidelijking van het wetenschappelijk denkkader, in het bijzonder dat van de exacte wetenschappen.
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage in PDF
Auteur: Luc Hessel
Februari 2017
Lees de hele bijdrage op je scherm | Download de hele bijdrage als PDF
Auteur: Marc Bittremieux
05/09/2017
Overal ter wereld zijn er religies. Ze (b)lijken te beantwoorden aan een individuele en een culturele noodzaak. We maken een onderscheid tussen ‘seculier geloven’ en ‘godgelovig geloven’.
Wel zelf gegrepen door het leven, de liefde en het lijden wijzen sommigen hun belevingen af als niet terzake, of onbestaand, en meer bepaald als 'minstens niet rationeel'. Maar tal van levensaspecten zijn niet rationeel verklaarbaar. Het grote probleem is dat we geen klare taal (meer) hebben als het over dingen gaat die verwijzen naar een werkelijkheid die ons als mens overstijgt.
Ook al zijn er 'leervaste' mensen die overtuigd zijn van hùn waarheid, streng-dogmatisch op basis van oude mythische verhalen, de Ginkgogroep neemt afstand van deze levensvisie die conflictueus is met onze tijdsgeest.
Cultureel-religieus zijn wij christenen. We verbinden ons met deze traditie, maar wij hertalen deze traditie in een levensvisie die ruimte geeft aan hedendaagse belevingen en ze als zinopenend aanwijst.